Karayolu taşımacılığı hizmetleri, taşımacılık sektöründe akla gelebilecek tüm seçeneklerin en yaygın olanıdır. Karayolları, bugün dünyanın en medeni şehirlerini yeryüzündeki en uzak köylere bağlayan bir ağa sahiptir. Teknolojik ilerlemeler ve ulaşım sisteminin yaygınlaşması uzun mesafeleri kısalttıkça karayolu taşımacılığı da aynı oranda gelişmeye ve önemini korumaya devam ediyor.
“Karayolu taşımacılığı nedir?” sorusunun en basit yanıtı, ticari ürünlerin bir noktadan başka bir noktaya aktarmasız bir şekilde karayolu ile ulaştırılmasıdır. Yükün cinsine uygun taşıma aracı bulma kolaylığı, ürünün kapıdan kapıya aktarmasız olarak ulaştırılması ve hemen her noktaya ulaşım imkanının olması gibi koşullar karayolu taşımacılığının avantajları olarak öne çıkıyor. Özellikle kısa mesafeli sevkiyatlar söz konusu olduğunda karayolu taşımacılığı diğer seçeneklere oranla daha hızlı ve uygun maliyetli çözümler sunabiliyor.
Dünyanın tüm şehirlerine, en ücra noktalar dahil ulaşım imkanı sağlayan ve en geniş ağa sahip karayolu taşımacılığının sorunsuz bir şekilde sağlanabilmesi için bazı ulusal ve uluslararası standartlar getirilmiş ve belirlenen prosedürler için Karayolu Taşıma Belgeleri düzenlenmiştir. Bugün profesyonel karayolu taşımacılığı hizmeti sunacak firmaların edinmesi ve doldurması zorunlu olan Karayolu Taşıma Belgeleri şunlardır:
Karayolu Taşıma / CMR Belgesi
Karayolu Taşıma Belgelerinden ilki olan Convention Marchandises Routiers (CMR), karayolu taşımacılığına belli standartlar getiren ve 56 ülkenin üye olduğu uluslararası bir anlaşmadır. Bu anlaşmaya göre düzenlenen CMR taşıma belgesi ise uluslararası karayolu ile malların taşınması sürecinde tarafların sorumluluklarını ve yükümlülüklerini düzenleyen uluslararası bir sevkiyat belgesidir.
CMR belgesi taşıyıcının (yani karayolu taşıma şirketinin) malları teslim aldığını ve tedarikçi ya da ihracatçı ile taşıyıcı arasında bir taşıma sözleşmesi olduğunu doğrular. Bir konşimentodan farklı olarak, CMR belgesi bir beyanname değildir, ancak bazı ülkeler bunu böyle kabul eder. Bazı sigortalar dahil olmasına rağmen CMR belgesi, sahibine ve / veya taşıyıcıya malların mülkiyet veya zilyetlik haklarını vermez.
Standart bir CMR belgesi şunları içermelidir:
- CMR belgesinin tamamlandığı tarih ve yer,
- Gönderen, taşıyıcı(lar) ve alıcının adı ve adresi,
- Malların tanımı ve paketleme yöntemi – bu hem gönderen hem de alıcı için kabul edilebilir nitelikte olmalı,
- Malların ağırlığı,
- Gümrük vergileri veya taşıma ücretleri gibi mallarla ilgili tüm masraflar,
- Gümrük talimatları ve tehlikeli mal bilgileri gibi diğer formaliteler.
Bir CMR belgesinin kim tarafından düzenlenmesi gerektiğine ilişkin belirli bir standart olmamakla birlikte genellikle nakliye firması tarafından üç kopya şekilde hazırlanır. Bu kopyalardan biri malı gönderen tedarikçi ya da ihracatçıya diğeri malı teslim alan ithalatçıya verilir. Sonuncusu da nakliyeci içindir.
FIATA Tesellüm Belgeleri
Karayolu Taşımacılığında Kullanılan Belgelerden bir diğeri, FIATA Tesellüm Belgeleridir. Kısaca nakliyeci makbuzu olarak tanımlanabilecek bu belgeleri temin edebilmek için ilgili nakliye firmalarının International Federation of Freight Forwarders Associations (FIATA)’ya üye olmaları gereklidir. 150 ülkeden 40.000 kadar nakliye firmasının üye olduğu kuruluş, taşıma hizmeti veren tüm firmaların tek tip belge kullanılmasını sağlamayı amaçlıyor. Bu kapsamda düzenlenen belgelere FIATA Tesellüm Belgeleri deniliyor. FIATA Tesellüm Belgeleri taşınmak üzere teslim alınan mallar karşılığında tedarikçi ya da ihracatçıya nakliyeci tarafından veriliyor.
- FIATA FCR: Alıcıya sevk etmek üzere nakliyeci tarafından malın zarar görmeden teslim alındığını gösteren belgedir.
- FIATA FCT: Nakliyeci taşıma belgesidir.
- FIATA FBL: Kombine Konşimentosudur. Emre düzenlenebilir niteliktedir ve malların mülki durumunu temsil eden değerli bir evraktır.
Nakliyeci Makbuzu
Karayolu Taşıma Belgelerinden biri olan nakliyeci makbuzu, taşıma komisyoncuları tarafından malların teslim alındığını belgelemek için düzenlenir. Nakliye komisyoncuları, farklı tedarikçi ya da ihracatçılardan topladıkları, aynı istikamete gidecek malları, anlaşmalı taşıma şirketine taşıttırıp karşılığında taşıma senedi alır, gönderene ise malı teslim aldıklarına dair nakliyeci makbuzlarını verirler.
Paket Postası Makbuzu:
Karayolu Taşıma Belgelerinden paket postası makbuzu, malların posta yolu ile gönderilmesi durumunda posta idaresi tarafından düzenlenir. Malların mülkiyetini temsil eden kıymetli bir evrak niteliğinde olmayan pasta makbuzları ciro ve teslim yolu ile devredilemez.
TIR Karnesi
Karayolu taşımacılığına özel Karayolu Taşıma Belgelerinden biri olan TIR karnesi, malın taşımasını yapan TIR’ın dolu-boş ağırlığını, plaka numarasını, kayıtlı olduğu firmayı gösteren belgedir. TIR karnesi olmayan araçlar gümrükten çıkamaz. International Routier Union tarafından dağıtılan TIR karnesi Türkiye’de bu belge Ticaret ve Sanayi Odaları tarafından verilir. 14 sayfa olarak düzenlenen TIR karnelerinin her ülkeye giriş ve çıkışta birer sayfası kesilerek koçanları saklanır. Kalan koçanlar daha sonra Ticaret ve Sanayi Odası’na teslim edilir.
Karayolunda En Hızlı ve Güvenli Çözümler
Yukarıda sayılan Karayolu Taşıma Belgelerinin tamamı bugün nakliye şirketleri tarafından düzenleniyor. Ancak mallarını güvenle ve hızlı bir biçimde sevk etmek isteyen tedarikçi ve ihracatçılar, nakliye firması ile anlaşmadan önce söz konusu belgelerin eksiksiz düzenlenip düzenlenmediğini kontrol etmelidir.
Karayolu taşımacılığında dünyanın önde gelen şirketlerinden olan Integrated Service Solutions (ISS) Karayolu Taşıma Belgelerinin tamamını eksiksiz ve yanlışsız düzenleyen ve gümrüklerde hiç bir gecikmeye neden olmadan, teslim aldığı ürünleri en hızlı biçimde ulaştıran profesyonel bir hizmet sunmaktadır. Mal ve ürünlerinizi ister dünyanın bir ucuna ister kısa bir mesafeye ulaştırmak istiyor olun en hızlı, en güvenli ve en uygun maliyetli çözümler için ISS ile iletişime geçebilirsiniz.
İlginizi Çekebilir: Karayolu Taşımacılığında Alınan Güvenlik Önlemleri
