Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu (GTİP) Nedir?
Gümrük tarife istatistik pozisyonu (GTİP), dünyadaki uluslararası ticaret sisteminde kullanılan bir koddur. Taşınan ürünlerin tanımının ve ayrımının yapılması amacı ile kullanılır. Dünya Gümrük Örgütü tarafından standart hale getirilen ve Armonize Sistem içerisinden alınan tüm ürünlerin tanımlanması ve sınıflandırılması için kullanılan kod GTİP numarası nedir sorusunun yanıtıdır.
GTİP Numarası Nedir?
Gtip numarası 12 haneden oluşan bir koddur. Bu doğrultuda gtip no kaç haneli ve GTİP no nedir sorusuna bir ürünün tanımı ve ayrımı için gerekli olan 12 haneden oluşan kod yanıtını vermek mümkündür. Bu kodun ilk altı hanesi Armonize Sistem adı verilen sistem tarafından belirlenir. Bu ilk 6 hane için ülkeler herhangi bir değişiklik yapamamaktadır. İlk 6 haneden sonra yer alan sonraki 2 haneyle beraber ilk 8 hane aynı bölgede yer alan ülkeler için ortaktır. Sonraki 2 hane ait olunan ulusu belirtirken en sonda yer alan 2 haneyle beraber ürünün istatistik kodu tam olarak belirlenir. Dünya Gümrük Örgütü’ne bağlı olan ve 170’den fazla ülkede kullanılan ürün kodlama sistemi Armonize Sitem olarak adlandırılmaktadır. Armonize Sistem uluslararası ticari sınıflandırma sistemini belirtmektedir. Bu sistem içinde ticarette kullanılan tüm ürünler belirli bir sistem içinde sınıflandırılmaktadır. Bu doğrultuda gümrükte yer alan ürünler bu kodlar üzerinden işlem görerek her bir ürün ya da ürün grubu için ayrı bir gtip numarası bulunmaktadır.
Gtip Numarası ve Armonize Sistem Arasındaki İlişki Nedir?
Gtip numarası için kullanılan Armonize Sistem, tarife cetvelini belirtmektedir. Armonize Sistem 21 bölüm ve 96 fasıl içermektedir. Fasıllar ikili kodlara ayrılmaktadır. Her bir fasıl ise dörtlü kod olan pozisyonlara ayrılmaktadır. Her bir pozisyon da kendi içerisinde 6’lı alt pozisyonlara ayrışmaktadır. Ülkelerin her birinde ikili, dörtlü ve altılı kodlar tüm dünyada aynıdır. Kullanılan bu kodlar dünyada aynı ürünü belirtmek için kullanılmaktadır. Tarife cetvelinde on ikili kod olarak yer alan gtip, ülkemizde ürünlerin gümrük vergilerinin uygulanması, ürünlerin detaylı olarak sınıflandırılması ve istatistiksel amaçlarla kullanılması GTİP nedir sorusunun yanıtıdır.
Gtip Numarası Ne İşe Yarar?
Gtip gümrükte yer alan ürünler için bir kimlik görevi görmektedir. Bu açıdan gümrükte yer alan ürünler gtip numarası göz önüne alınarak işleme alınmaktadır. Ayrıca ihracat ve ithalat yapabilmek için gtip numarası gerekmektedir. Gümrük tarifesi içinde eşyalar iki şekilde sınıflandırılmaktadır. İlk sınıflandırma eşyanın yapıldığı madde ve imalat derecesine göre yapılan sınıflandırmadır. İkinci sınıflandırma ise eşyanın fonksiyonu ya da kullanıldığı yere göre yapılan sınıflandırmadır. Bu sınıflandırmalarla eşyanın dahil olduğu tarife pozisyonunu doğru olarak tespit edebilmek için aşağıdaki yöntemlerin izlenmesi gerekmektedir:
- Eşyanın hangi malzemeden üretildiği tam olarak belirlenmelidir.
- Eşyanın fonksiyonu göz önüne alınarak niteliği belirlenmelidir. Bu doğrultuda eşyanın tamamlanmış bir eşya ya da aksesuar olarak kullanılacak olan bir eşya vb. gibi niteliğinin ne olduğunun belirlenmesi gerekmektedir.
- Eşyanın girebileceği bölüm, fasıl, pozisyon ve alt pozisyonun tam olarak belirlenmesi gerekmektedir. Bunun içim eşyanın bulunacağı bölüm ve fasılın açıklamaları ve notları detaylı olarak incelenmelidir.
- Eşyaya yönelik yer alan sınıflandırma kararları, benzer eşyalar için yer alan tarife ve bağlayıcı tarife bilgileri detaylı olarak incelenmelidir
- Eşyaya yönelik sınıflandırma yaparken tereddüt edilmesi durumunda Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğünden bağlayıcı tarife bilgisine yönelik bilgi alınmalıdır.
GTiP’in Kullanılma Amacı Nedir?
Gtip’in iki kullanım amacı vardır. Birincisi gümrük vergilerinin hesaplanması, ikincisi ise eşya ticareti için vergi dışı önlemlerin uygulanmasını içermektedir. Her ülke ithalatı ya da ihracatı yapılacak olan ürünün tarifesine göre politika ve tedbirler uygulamaktadır. İthalatı ya da ihracatı yapılacak olan ürüne vergi ve bunun dışında başka bir önlem getirilmek isteniyorsa yapılacak olan önlem gtip üzerinden yapılmaktadır. Gümrük tarife cetveli içinde birbirine bezer pek çok ürün yer almaktadır. Bu ürünlerin birbirine benzer olsa da vergi oranları birbirinden farklılık göstermektedir. Vergi oranlarının farklılık göstermesi ile birlikte ürünler farklı dış ticaret politikası önemlerine bağlıdır. Bu yüzden gtipin doğru tespit edilmesi oldukça önemlidir. Gtip yanlış olarak tespit edilirse cezai ödeme yapılması gerekmektedir. Tarifenin yanlış beyan edilmesi durumunda gümrük kanununa göre eksik ödenen verginin üç katı ceza ödemesi yapılması gerekmektedir. Tarifenin yanlış olarak beyan edilmesi ile birlikte denetim esnasında ürün için uygunluk belgesi alınmadığı takdirde eşyaya el konulmakta ve değerinin 2 katı oranda ceza ödemesi yapılmaktadır.
GTİP Nelerde Kullanılır?
Gtip kodunun kullanıldığı yerler aşağıda yer almaktadır:
- Gümrük vergilerinin belirlenmesi
- Dış ticarete bağlı ürün kontrolleri
- Nakliye işlemlerine yönelik vergiler ve istatistik kontrolleri
- Uluslararası düzeyde ticarete yönelik istatistiklerin düzenli olarak tutulmasının sağlanması
- Ticarete yönelik yapılan toplantılar
- Menşeiye yönelik kuraların ve yerel vergilerin belirlenmesi gibi yerlerde gtip kullanılmaktadır.
Gtip ile sorgulama yaparak bir ürünün sistemde kayıtlı olan kodu öğrenilebilmektedir. Sorgulama yapabilmek için gereken şey ürünün adının yazılması ve sistemde sorgulatılmasıdır. Integrated Service Solutions (ISS), dünyada en çok tercih edilen taşımacılık şirketlerinden biridir. Taşımacılık sektöründe hızlı, pratik, güvenilir bir hizmet güvencesiyle ihtiyacınız olan her an size destek sağlar. Integrated Service Solutions (ISS) taşımacılık nakliye ve gümrük işlemlerinizi titiz ve kaliteli bir şekilde yürütür. Ürünlerinizi dünyanın her yerine güvenle ulaştırmak için Integrated Service Solutions (ISS) ile iletişime geçerek kaliteli hizmetten yararlanabilirsiniz.
