Uluslararası taşımacılıkta teslim şekilleri yükleyici ve alıcıya farklı sorumluluklar yükleyecek şekilde düzenlenmiştir. İngilizcede Incoterms olarak ifade edilir. ICC (International Chamber of Commerce-Uluslararası Ticaret Odası), düzenlediği kurallarla eşyanın yüklendiği yerden teslim edildiği yere kadar alıcının ve satıcının sorumluluğunu belirlemiştir. Her ne kadar kanuni bir yükümlülük içermese de olası uyuşmazlıklarda referans niteliği taşır.
FCA Teslim Nedir?
Teslim şekilleri ilk olarak 1936 yılında yayımlanarak uygulamaya alınmıştır. Zamanla revizyona uğrayarak günümüze kadar gelmiştir. Son revizyon ise 1 Ocak 2020 tarihinde yapılmıştır. Yükleme evraklarında varacağı liman ile birlikte Incoterm belirtilmesi olası karışıklığın önüne geçer. Taşıma şekillerindeki kısaltmalar malların hava, kara ya da deniz yolu sevkiyatına göre değişir.
- Deniz yolu taşımacılığındaki teslim şekilleri
- Limana teslim (FAS- Free Alongside Ship)
- Navlun ve sigorta ödenmiş teslim (CIF-Cost, Insurance and Freight)
- Navlun ödenmiş teslim (CFR-Cost and Freight)
- Güvertede teslim (FOB-Free on Board) gibi teslim şekilleri kullanılır.
- Kara ve hava taşımacılığı için geçerli başlıca teslim şekilleri
- Nakliye ücreti ödenmiş olarak teslim (CPT-Carriage Paid To)
- Taşıma ve sigorta bedeli ödenmiş olarak teslim (CIP-Carriage and Insurance Paid To)
- Satıcının deposundan teslim (EXW-Ex Works)
- Terminalde teslim (DAT-Delivered At Terminal)
- Nakliyeciye teslim (FCA-Free Carrier Agent)
- Belirlenen yerde teslim (DAP-Delivered at Place)
- Gümrük vergisi dahil tüm masraflar ödenmiş olarak teslim (DDP-Delivered Duty Paid)
- Nakliyeciye teslim (FCA-Free Carrier Agent)
FCA teslim şeklinde mallar alıcının belirlediği nakliye firmasına teslim edilir. Teslim yeri satıcının ülkesinde belirlenen yerdir. Teslim şekilleri detaylıca incelendiğinde; FCA teslim nedir sorusuna sorumluluğun çok büyük bir kısmının alıcıya yüklendiği bir taşıma şeklidir olarak cevap vermek yerinde olur.
FCA Teslim Şeklinin Taşımacılıktaki Anlamı Nedir?
FCA teslim şeklinde satıcı malları hazırladıktan sonra alıcı ile mutabık kaldığı kendi ülkesinde bir yerde uluslararası taşıma kurallarına göre ambalajlanmış olarak nakliye firmasına teslim eder. Nakliye firması alıcı tarafından belirlenir. Satıcının görevi; malları eksiksiz olarak alıcının belirlediği nakliyeciye teslim etmektir. Bu sırada ise gümrükleme gibi yasal mevzuatları da yerine getirmesi beklenir. Satıcı gümrükleme işlemlerini de tamamladıktan sonra malları devreder. Ürünlerin devredilmesi ile birlikte tüm sorumluluk alıcıya geçmiş olur. Alıcının navlunu ödemenin yanında nakliye sırasında oluşabilecek herhangi bir hasara karşı hem mal hem de nakliye sigortası yaptırması gerekir. Bu durumda FCA teslim şekli nedir sorusu; risklerin alıcıda olduğu bir teslim şeklidir olarak cevaplanabilir.
FCA Teslim Şeklinde Satıcının Yükümlülükleri Nelerdir?
FCA nedir sorusuna cevap verdikten sonra satıcı sorumluluklarını da incelemekte fayda vardır. Bu teslim şeklinde satıcı öncelikle siparişe konu malları istenilen şekilde hazırlamakla yükümlüdür Malın cinsine göre hazırlık süreci de değişir. Bazı malları standart olup özel ambalajlama gerektirmez. Bazı mallar ise özel kolileme ve özel ambalajlama gerektirir. Yanıcı ve tehlikeli malların uluslararası tehlikeli madde taşımacılığı yönetmeliğine göre kalite kontrolünün yapılarak ambalajlanması ve etiketlenmesi satıcının sorumluluğundadır.
Bunun yanında satıcının alıcının sevkiyat öncesi taleplerini de yerine getirmesi beklenir. Ürünü hazır eden satıcı ürün ihracatı sırasında gerekli olan izinleri temin eder. Fatura, ATR, çeki listesi, analize sertifikası, FCR, konşimento gibi evrakları hazır eder. Gümrük işlemlerini tamamladıktan ve evrakları teslim ettikten sonra satıcının sorumluluğu sona erer. Ürünler alıcının taşıyıcısına anlaşılan yerde anlaşılan tarihte teslim edilir. Yerin belirtilmediği durumda ise satıcı kendisi için en uygun yerde malları teslim eder. Teslim anına kadar oluşan iç nakliye, yükleme gibi masraflara tamamen satıcıya aittir. Gümrük beyannamesi ve konşimento düzenlendikten sonra malın sorumluluğu alıcıya geçer
FCA Teslim Şeklinde Alıcının Yükümlülükleri Nelerdir?
FCA incoterms nedir, sorusunun cevabının doğru verilmesi hem satıcı hem de alıcı için önemlidir. Nedeni ise sorumluluklar doğru tanımlanmadığında olası hasar durumunda uyuşmazlıkların ortaya çıkabilme olasılığıdır. FCA teslim şeklinde diğer teslim şekillerinde de olduğu gibi alıcının en önemli sorumluluğu mal bedelini sözleşmede belirtildiği şekilde ödemektir. Malların satıcı tarafından tesliminden sonra tüm riskler alıcıya aittir. satıcı yükleme evrakları, tartım tutanağı, konşimento/ FCR, gümrük beyannamesi, fatura gibi evraklarla malları siparişe uygun bir şekilde eksiksiz ve hasarsız teslim ettiğini kanıtlar.
Yolda oluşabilecek herhangi bir hasar alıcının sorumluluğundadır. Alıcı, bu gibi durumlara karşı riski bertaraf etmek için mal ve taşıma sigortası yaptırır. Bunun yanında mal alıcının gümrüğüne vardığında ithalat ile ilgili izinleri alarak gümrükleme işlemini yapmakla yükümlüdür. Gümrük vergisi satıcının ülkesine göre değiştiğinden vergi muafiyeti için gerekli dokümanlar satıcı tarafından sağlanır. Navlun bedelini de ödeyen alıcı, bulunduğu ülkedeki gümrük masrafları ve harçlarından da sorumludur.
FCA Teslim Şeklinin Avantajları Nelerdir?
FCA teslim şekli özellikle satıcı için avantajlıdır. Bununla birlikte sevkiyat sürecinin tüm kontrolü alıcının sorumluluğunda olacağından bazı firmalar FCA teslim şeklini tercih ederler. Bunun diğer bir nedeni de alıcının ekonomik navlun anlaşması yapabilme olasılığıdır. FCA teslim şekli her iki taraf için de farklı avantaj ve dezavantaj içerir.
Ürünlerin taşıma sürecindeki riski düşünüldüğünde sorumluluğun tamamen alıcıya ait olması satıcıyı rahatlatır. Bu durumda i sigorta, navlun gibi masrafların ödemesi de satıcının değil alıcının sorumluluğundadır. Ayrıca bulunduğu ülkenin yasal mevzuatlarının gerektirdiği harç, vergi gibi masrafları da öder. Satıcı tarafında ise ürünü gümrükleyerek istenilen yerde alıcının nakliyecisine teslim ettikten sonra sorumluluğu sona erer.
Teslim şekli tamamen alıcı ve satıcının değerlendirerek karar vermesi gereken bir durumdur. İhracat ve ithalat hacmi yüksek olan firmalar genellikle yaptıkları avantajlı navlun anlaşmalarıyla FCA teslim şeklini tercih ederek maliyet avantajı yakalayabilirler. Diğer yandan sorumluluğu tamamen karşı tarafa atmak isteyen ihracat firmaları da tercihlerini FCA teslim şeklinden yana kullanırlar.
Integrated Service Solutions (ISS), uluslararası nakliye alanında dünyanın önde gelen firmalarından biridir. Geniş network ağı, yüksek kalite standardı ve profesyonel ekibimizle taşımacılık alanında müşterilerimize kaliteli hizmet sunmayı vadediyoruz. Siz de ürünlerinizi güvenli bir şekilde dünyanın her yerine ulaştırabilmek isterseniz Integrated Service Solutions (ISS) ile iletişime geçebilirsiniz.
İlginizi Çekebilir: Uluslararası Lojistik Hizmetlerinde Bu Hususlara Dikkat Edin!
