Konşimento, kelime anlamı itibari ile taşıma senedi anlamını taşımaktadır. Taşımacılık sektörü, önem ve ciddiyet arz etmesinin yanı sıra her bir işlemin kayıt altında tutulmasını da gerektirir. İngilizce kelime karşılığı ‘bill of lading’ olan konşimento kavramı; hem alıcının hem göndericinin hem de ihbar merciinin tüm bilgilerinin üzerinde yer aldığı resmi bir evrak niteliğindedir. Ticari amaçla yapılan taşımacılık faaliyetinin resmi güvene dayalı bir şekilde ilerlemesini sağlayan konşimento hakkında tüm merak edilen sorular ve yanıtlarına birlikte bakalım.
Konşimento Üzerinde Olması Gereken Bilgiler Nelerdir?
Bahsi geçtiği üzere konşimento, ticari taşımacılık amacıyla yapılan her türlü faaliyetin resmi bilgileri ile dolu değerli bir evraktır. Bu evrakın üzerinde, hem yükleyici tarafın, hem de alıcı tarafın işini kolaylaştırıcı bir takım bilgiler bulunmalıdır. Bu bilgilerin her biri eksiksiz bir şekilde doldurulmalı ve doğruluğundan yüzde yüz emin olunmalıdır. Hazır evrak niteliğinde olan bu belgenin üzerinde mutlaka olması gereken noktalar ise şunlardır;
- Ürünleri ihraç eden kurum ya da kuruluşun adı ve açık adresi,
- Gönderilen şirket ya da kurumun adı ve açık adresi,
- Taşımacılık faaliyeti yürüten nakli şirketinin adı ve açık adresi,
- Gönderilen ürünlerin açık listesi, total ağırlık miktarı, total mali değeri ve ürün adedi,
- Gönderilen ürünlerin yüklendiği, gemi, uçak ya da otobüsün tüm bilgileri ve aynı zamanda varacağı bölgenin adı/açık adresi,
- Yola çıkmak üzere hazırlandığı gün hakkında tam bilgi,
- Navlun,
- Konşimentonun düzenlendiği tarih,
- Gönderici tarafından atılacak imza.
Konşimento Sınıflandırılması Nasıl Yapılır?
İhracatçı firma tarafından gönderilen ürünlerin, ithalatçı tarafından yasal bir yolla çekilebilmesi ya da temin edilebilmesi için mutlak suretle konşimento evrakına ihtiyaç duyulmaktadır. Burada yer alan bilgilerin eksiksiz olması ve doğru olması, alıcı firmanın işlerini kolaylıkla yürütebilmesi için oldukça önemlidir. Bu noktada yer alan yanlış bir beyan, ithalatçının işlerini aksatabilir. Örnek vermek gerekirse, ithalatçı adı soyadı yerine yazılacak yer, işin tam karşılığı olmalıdır. Bir şahıs için gönderiliyorsa doğrudan şahsın adı yazmalı, eğer firmalar arası bir taşımacılık ise firmanın tam bilgileri yer almalıdır. Buna göre yapılan sınıflandırmada ise konşimento türleri şu şekildedir;
- Hamiline Konşimento: Bu tür hazırlanan konşimento türünde ithalatçı ve ihracatçının uzun süredir iş ortaklığı bulunsa biler yine de karşılıklı güven esasının dışına çıkılır ve doğrudan şahıs adı verilerek konşimento doldurulur.
- Emre Düzenlenen Konşimento: Gerektiği gibi düzenlenmediğinde ürünün ithalatçı firma tarafından çekilememesine neden olan ve ekstra mali yük oluşturan bu türde, doldurulacak alan eksiksiz ve en doğru şekliyle doldurulmalıdır. Ciro olarak tabir edilen konşimentolar bu şekilde düzenlenebilmelidir. Gönderici kısmında mutlak suretle ’emrine’ ibaresi bulunmalıdır.
- Nama Düzenlenen Konşimento: Cirolanması, üçüncü bir şahsa aktarılması ve ticari devir elde edilmesi söz konusu olmayan bir konşimento türüdür. ‘Emrine’ ibaresi yer almamakla birlikte yalnızca alıcı kısım tarafından belirlenen ismin işlem yapması sağlanmaktadır.
Yapılacak Faaliyet Türüne Göre Konşimento Türleri Nelerdir?
Taşımacılık sektörü oldukça geniş bir alanda faaliyet gösterir. Bu nedenle işlerin kolaylaşması, sınıflandırılması, işe özgü kuralların ve hassasiyetlerin gözetilebilmesi gerekir. İşte tam da bu noktada, hazırlanacak evraklar türlerine ayrılmak zorundadır. Karayolu taşımacılığı en yaygın ve kompleks olmayan taşımacılıktır. Bu nedenle hakkındaki tüm bilgilere rahatlıkla ulaşılabilir. Özellikle Akdeniz, Karadeniz ve Ege kıyılarından oldukça fazla ihracat ve ithalat gerçekleşir. Yapılacak taşımacılık faaliyeti ise deniz taşımacılığı kapsamında değerlendirileceğinden ‘deniz konşimentosu’ hazırlanmalıdır. Buna ek olarak sıklıkla yapılan taşımacılık faaliyeti ise havayolu aracılığı iledir. Bu nedenle farklı kurallar barındıracağı için ‘havayolu konşimentosu’ hazırlanacak evraklar arasında yerini alır. İlk olarak deniz konşimentosunu değerlendirelim;
Deniz Konşimentosu: İngilizce kelime karşılığı olarak bilinen ismi ile ‘Ocean Bill of Lading’, deniz yolu ile yani yük gemileri ile birlikte taşınan malların güvenilir bir şekilde karşı tarafa aktarılabildiği resmi evrak değerindedir. Ciro edilebilen bir tür olan deniz konşimentosu düzenlenirken, evrak üzerinde bulunan tüm bilgiler ciddiyet taşımaktadır. Nama yazılan türleri olduğunda ciro edilemediği de bilinmelidir. Taşımacılık esnasında gemide yer alan her bir ürün ve/veya mal taşıyıcı kaptana zimmetlenir. Varış noktasında ithalatçı firma teslim alana kadar tüm sorumluk kaptanda ve mürettebatında yer alır. Bu nedenle diğerlerinden farklı olarak düzenlenecek konşimento üzerinde ‘kaptanın adı soyadı, yükleten firma ve alıcı firmanın tam adı, geminin adı ve uyruğu, ürünü yüklendiği ve teslim edileceği limanın tam adı’ bulunmak zorundadır. Bu boşluklar ise tüm doğruluğu ile yanıtlanmalıdır.
Havayolu Konşimentosu: Air Waybill olarak bilinen havayolu konşimentosu, söz konusu ürünlerin havayolu kargosu aracılığıyla taşınması için düzenlenen ve ciro edilemeyen bir evraktır. Yalnızca bir makbuz niteliği taşıması nedeniyle diğerlerinden farklı olarak değerli değildir. Fakat bazı durumlarda verilecek nüsha miktarına göre değer kazanabilir. Havayolu konşimentosunda olması gereken bazı ayrı maddeler ise şunlardır;
- Taşıyıcı nitelikte görev alan işletmenin kod adı yer almalıdır.
- Taşıma ücreti ne kadar ise yazmalı, ayrıca banka bilgileri bulunmalıdır.
- Taşıyıcı uçak ya da helikopterin kalkış zamanı net olarak ifade edilmeli, varış zamanı da eklenmelidir.
- Taşınacak ürün riskli bir grupta ise bununla birlikte alınmış çeşitli yasal belgeler eklenmelidir.
- Varsa diğer ek düzenlemeler ve evraklar da yer almalıdır.
Integrated Service Solutions (ISS) taşımacılıkta dünyanın lider şirketlerinden biridir. Sevkiyatlarda konşimento evrakları başta olmak üzere tüm resmi kayıt işlemleri ve prosedürler eksiksiz olarak hazırlanır. Siz de ürünlerinizi güvenle dünyanın herhangi bir yerine göndermek için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
